Knaagdieren

Algemeen

• Gewicht: 750 tot 1000 gram
• Levensverwachting: 5 tot 8 jaar
• Activiteit: de hele dag door
• Leeftijd geslachtsrijp: 45-70 dagen
• Voeding: herbivoor (planteneter)

Gezondheid

Als u een cavia heeft moet u met een aantal dingen rekening houden:

• Een cavia maakt zelf geen vitamine C aan, maar heeft dit net als andere dieren wel nodig. Dit betekent dat er voldoende vitamine C in de voeding moet zitten om problemen te voorkomen. Koop daarom een goede voeding, bijvoorbeeld van Selective. Dit voer kunt u bij ons op de praktijk halen. Lees hier meer over voeding van de cavia.
• Cavia’s kunnen slecht tegen veranderingen, zoals ander voer of zelfs een ander voerbakje. Ze kunnen daardoor stoppen met eten met alle gevolgen van dien.
• Bij cavia’s gaat het bekken vastgroeien als ze rond de 8 maanden oud zijn. Hierdoor kan een cavia die pas op latere leeftijd voor het eerst jongen krijgt veel problemen hebben met de bevalling. Wilt u dus met een vrouwtje gaan fokken kunt u dat het beste rond de 6 – 7 maanden leeftijd voor het eerst doen.
• Cavia´s zijn erg gevoelig voor schurftmijt. Deze veroorzaken jeuk aan de huid, waardoor de cavia zichzelf gaat krabben met kaalheid en wondjes tot gevolg. Schurftmijt is erg besmettelijk, dus als u vermoedt dat u cavia ermee besmet is, laat dit dan zo snel mogelijk behandelen.
• Als een cavia wordt geboren kan hij binnen een paar uur voor zichzelf zorgen. Deze nestvlieders worden geboren met volledige beharing, open oogjes en ook het gebit is al aanwezig bij de geboorte.
• Cavia’s hebben een gebit met doorgroeiende elementen. Daarom zijn ze gevoelig voor gebitsproblemen.

Een juist dieet is essentieel voor de gezondheid van uw cavia, met name voor de tanden en de spijsvertering.

Voerveranderingen

Voorkom plotselinge veranderingen in voeding; de darmen van de cavia moeten hier langzaam aan wennen. Als u iets wilt veranderen, doe dit dan geleidelijk over een aantal dagen of weken. Begin met kleine hoeveelheden van het nieuwe voedsel en geef daarna steeds meer, waarbij u tegelijkertijd het oude voedsel afbouwt.

Hooi

Het grootste deel van het voedsel van cavia’s, die als huisdier worden gehouden, moet bestaan uit hooi. Dit moet onbeperkt beschikbaar zijn. Het eten van dit vezelrijke voedsel houdt het maagdarmkanaal van uw cavia gezond, zorgt voor een goede afslijting van het gebit en houdt uw cavia daarnaast lekker bezig. Een wilde cavia is namelijk ook een groot deel van de dag bezig met eten. Hooi kunt u in een hooiruifje of netje doen om vuil worden te voorkomen en ervoor te zorgen dat uw cavia er langer van kan eten.

Vitamine C

Cavia’s kunnen zelf geen vitamine C aanmaken, dus het is erg belangrijk dat ze voldoende binnenkrijgen via de voeding. Een tekort aan vitamine C kan leiden tot een ruwe vacht, slecht of niet eten, diarree, tandenknarsen en andere tekenen van pijn, langzaam herstel van wondjes, kreupelheid en gevoeligheid voor infecties.
Droogvoer dat speciaal gemaakt is voor cavia’s bevat voldoende vitamine C. Vitamine C in droogvoer neemt na een tijdje af vanwege een afbraakproces. Daarom is het aan te raden om vitamine C te supplementeren. De dagelijkse behoefte aan vitamine C voor de cavia is 10 mg/kg; voor zieke of drachtige dieren is 30 mg/kg aan te bevelen. Vitamine C kan in tablet-/poedervorm over het voeder of eventueel in het drinkwater gesupplementeerd worden. In drinkwater wordt een dosis van 1 g/liter aangeraden en dient dagelijks ververst te worden.

Water

Dit moet altijd onbeperkt en schoon aanwezig zijn. Let er dus op dat het drinkbakje niet op de plek staat waar de cavia ook poept. Eventueel kan een drinkfles uitkomst bieden, vervang het water dan wel regelmatig. De drinkflesjes dienen dagelijks ververst en gereinigd te worden, niet alleen indien vitamine C in het drinkwater gesupplementeerd wordt, maar ook omdat cavia’s in de fles “terugspuwen”.

Groenvoer

Bladgroenten zijn goed voor cavia’s. Laat cavia’s altijd geleidelijk aan nieuwe groenten wennen. Fruit wordt, omwille van het hoge gehalte aan suikers, het best vermeden. Indien we het geven dan in zeer beperkte hoeveelheid. Cavia’s ontwikkelen vroeg in hun leven een voorkeur voor bepaalde soorten voedsel en weigeren later soms voedsel dat ze niet kennen, het is daarom handig hen op jonge leeftijd aan meerdere soorten voer te wennen.

Wat kan er aanvullend aan cavia’s gegeven worden:

–       boerenkool                                                    – paardenbloem

–       bloemkoolblad                                               – weegbree

–       bietenloof                                                       – appels

–       wortel + loof                                                   – fruitboom- en wilgentakken

–       andijvie                                                          – witlof

–       paprika                                                          – radijsblad

–       broccoli                                                          – spinazie

–       gras(let op bermgras kan vervuild zijn!)        – peterselie/selderij

Een lijst van voedingsbestanddelen die u NIET aan uw cavia moet geven:

–       aardappels                                         – zacht fruit

–       peulvruchten/bonen                           – uien

–       koolsoorten (met mate)                     – prei

–       rabarber                                             – aubergine

–       (veel) sla                                            – champignons

Let daarnaast op voor giftige planten in uw tuin of huis!

Droogvoer

Droogvoer kan bestaan uit korrels (pellets) of gemengd voer. De voorkeur wordt gegeven aan pellets, omdat elke korrel daarvan alle benodigde voedingsstoffen bevat. Bij gemengd voer loopt u risico dat de cavia’s selectief gaan eten en daardoor voedingsstoffen missen. Geef nooit onbeperkt droogvoer door de voederbak voortdurend bij te vullen. Een cavia mag maximaal 25 gram brok/kg lichaamsgewicht/dag (± 1 eetlepel per kg). Komt u gerust eens langs op de kliniek om uw cavia te wegen.

Tussendoortjes

Tussendoortjes met veel vet mogen nooit gegeven worden omdat ze overgewicht of spijsverteringsproblemen kunnen veroorzaken. Daarnaast kunnen ook teveel suikers het maagdarmkanaal van een cavia ontregelen en voor veel problemen zorgen. Er zijn verschillende commerciële kauwstaafjes verkrijgbaar, ons advies is om deze niet te geven, in verband met een verkeerde samenstelling waardoor blaasgruis kan ontstaan.

Cavia’s hebben een gebit met doorgroeiende elementen. Bij goed malen en goede aansluiting, slijten elementen goed ten opzichte van elkaar af. Slecht op elkaar aansluitende elementen of een verkeerde samenstelling van het voer geeft risico op gebitsproblemen.

Gebitsproblemen

Problemen van de snijtanden worden meestal veroorzaakt door verkeerde afslijting van de kiezen. Soms kan een snijtand zijn afgebroken en scheef terug groeien en in dat geval is het nodig om regelmatig bij te slijpen.

De kiezen van cavia’s kunnen ook haken krijgen en in extreme gevallen groeien de onderste kiezen naar elkaar toe waardoor er een brug ontstaat over de tong. De cavia kan het voedsel dan niet meer goed wegslikken.

Symptomen

Een cavia met gebitsproblemen kan de volgende symptomen laten zien:

• Wel willen eten, maar het niet kunnen. Vaak moeite met harde dingen.
• Speekselen
• Uitvloeiing bij de neus of ogen
• Vermageren
• Abcessen op de kop (verdikkingen)
• Proppen maken van hooi
• Diarree

Behandeling

De behandeling van het gebit gebeurt meestal onder algehele narcose. De haken worden verwijderd en de kiezen zo nodig bijgeslepen zodat ze weer mooi op elkaar aansluiten. Ook de snijtanden kunnen zo nodig weer recht geslepen worden en eventueel iets ingekort. Is er, in zeldzame gevallen, puur sprake van een snijtand probleem dat kan dit soms ook zonder sedatie gebeuren.

Voorkomen

Om gebitsproblemen zo veel mogelijk te voorkomen is het belangrijk om goede voeding te geven.

• Onbeperkt hooi. Dit helpt om de kiezen goed af te slijten en is ook belangrijk voor een goede darmfunctie.
• Biks mag in kleine hoeveelheden gegeven worden (10-15 gram/kg lichaamsgewicht). Hierin zit calcium wat belangrijk is voor de samenstelling van de tanden en het bot van het kaakgewricht. Geef liever geen gemengd voer omdat de biks dan meestal overblijft en deze bevatten juist de goede voedingsstoffen. Teveel calcium kan ook problemen veroorzaken, dus geef niet teveel brokjes.
• Groentes mogen aanvullend gegeven worden (bijvoorbeeld wortel).
• Bij cavia’s moet ook dagelijks vitamine C gegeven worden. Er zijn tabletten of druppels verkrijgbaar speciaal voor uw cavia.

Sommige cavia’s hebben een afwijkende stand van het gebit. Ondanks het corrigeren van het gebit en het optimaliseren van de voeding is de kans groot dat er opnieuw problemen met het gebit ontstaan.

Algemeen

• Gewicht: 85-150 gram
• Levensverwachting: 1 tot 3 jaar
• Activiteit: avond en nacht
• Leeftijd geslachtsrijp: mannetje 6-8 weken, vrouwtje 4 weken
• Voeding: omnivoor (alleseter)

Hamsters zijn avontuurlijke nachtdieren. Het zijn echte knagers die voedsel opslaan in hun hamsterzakken. Omdat het een nachtdier is kunt u hem het beste overdag met rust laten. ’s Avonds en ’s nachts zijn het leuke speelkameraadjes. Houdt er echter wel rekening mee dat een hamster in de slaapkamer uw nachtrust kan verstoren.

Sommige soorten, zoals de dwerghamster, kunnen goed samen gehuisvest worden. De Syrische hamster (goudhamster) kunt u juist beter alleen huisvesten. Informeer hier goed naar voordat u een hamster aanschaft.

Gezondheid

Als de temperatuur onder de 15 °C daalt kan de hamster in winterslaap gaan, let er dus op dat u hamster op een plaats staat met een voldoende hoge temperatuur.

Hamsters zijn over het algemeen niet zo vaak ziek, een aantal problemen die we bij een hamster zien:

• Diarree: komt vaak door het overvoeren van groenvoer zoals gras of groentes. Als uw hamster diarree krijgt kunt u hem het beste even overzetten op alleen brokjes specifiek voor de hamster.
• Verstopping: bij het geven van te weinig groenvoer gebeurt er het tegenovergestelde, uw hamster raakt verstopt. U ziet maar weinig keutels en de hamster zit niet lekker in zijn vel.
• Natstaart: vooral jonge dieren zijn gevoelig voor deze aandoening. Het is een extreme vorm van diarree die veroorzaakt wordt door een bacteriële infectie. Deze ziekte is erg besmettelijk voor eventuele andere hamsters en moet zo snel mogelijk behandeld worden.
• De hamsterzakken van een hamster kunnen soms naar buiten komen. U ziet dan een rode bult in de bek van uw hamster. Het is zaak om deze zo snel mogelijk terug te brengen in de wangzak omdat hij anders kan afsterven.

Algemeen

• Gewicht: 400-800 gram
• Levensverwachting: 2 tot 4 jaar
• Activiteit: vooral in de avond
• Leeftijd geslachtsrijp: 6 tot 10 weken
• Voeding: omnivoor (alleseter)

Ratten zijn intelligente dieren die ook goed samen kunnen leven. Ondanks hun wat slechte reputatie, te danken aan de wilde soortgenoten, zijn ratten vriendelijke, speelse huisdieren.

Gezondheid

Een rat is erg gevoelig voor stof, dit kan problemen veroorzaken aan ogen en luchtwegen. Zorg daarom voor een stofvrije bodembedekking en net als bij de andere knagers voor een kooi vol uitdagingen. Specifieke problemen die we bij de rat zien zijn:

• Huidproblemen en dan met name jeuk, veroorzaakt door schurftmijt, soms in combinatie met schimmel. Hierdoor gaan de ratten krabben wat kaalheid geeft en mogelijk verwondingen.
• Ratten zijn gevoelig voor problemen aan de luchtwegen. Verschijnselen die u kunt zien zijn kortademigheid, reutelen, niezen, snotneus en rode tranen. Door problemen aan de luchtwegen kan uw rat sloom worden en gewicht verliezen. Omdat een probleem snel chronisch kan worden moet u niet te lang wachten als uw rat deze problemen krijgt maar contact opnemen om een afspraak te maken.